تشخیص سرطانهای مجاری شیری با داکتوگرافی یا گالاکتوگرافی

مجاری شیری، لوله‌هایی هستند که شیر را از لوبول‌ها به نوک سینه منتقل می‌کنند. سرطان پستان لوبولار تهاجمی که به آن کارسینوم لوبولار مهاجم (Invasive lobular carcinoma) نیز گفته می شود، سرطان پستانی است که از غده تولید کننده شیر یا لوبول‌های سینه شروع شده و به بافت سینه اطراف گسترش می‌یابد. این سرطان اگر سریع تشخیص داده شود قابل درمان است؛ اما در صورت درمان نشدن به غدد لنفاوی مجاور و سپس به سایر نواحی بدن گسترش پیدا خواهد کرد.

گالاکتورافی یا داکتوگرافی یک روش تصویربرداری پزشکی است که برای معاینه و بررسی داکت‌ها یا مجاری شیری پستان انجام می‌شود. این روش برای یافتن علت ترشحات سینه کاربرد دارد. در طول گالاکتوگرافی از تصویربرداری ماموگرافی با کمک وارد کردن ماده کنتراست به مجاری شیری استفاده می‌شود. علاوه بر این، نمونه‌ای از مایع ترشح شده از پستان برداشته شده و برای انجام آزمایشات تکمیلی مورد بررسی قرار گرفته می‌شود.

علت سرطانهای مجاری شیری

پزشکان می‌دانند که کارسینوم لوبولار تهاجمی زمانی اتفاق می‌افتد که جهش هایی در DNA سلول های بافت پستان رخ داده باشد؛ اما اینکه دقیقا چه عاملی باعث وقوع این جهش می شود، هنوز چندان مشخص نیست. به طور کلی عواملی وجود دارند که می توانند خطر ابتلا به سرطان لوبولار را افزایش دهند، از جمله:

سن

اکثر افرادی که سرطان لوبولار مهاجم در آنها تشخیص داده می شود بالای 55 سال سن دارند.

جنسیت

زنان در معرض ابتلا به سرطان تهاجمی پستان قرار دارند.

هورمون درمانی

زنانی که از هورمون درمانی بعد از یائسگی استفاده می کنند، ممکن است خطر ابتلا به سرطان لوبولار مهاجم را افزایش دهند.

عوامل ژنتیکی

برخی از ژن های ارثی می توانند در ابتلا یا عدم ابتلا به سرطان سینه نقش داشته باشند. برای مثال یک بیماری نادر به نام سندرم سرطان معده منتشر ارثی می تواند خطر ابتلا به سرطان لوبولار تهاجمی را افزایش دهد.

علائم سرطان های مجاری شیری

• ضخیم شدن ناحیه ای در بخشی از پستان
• ایجاد برآمدگی یا تورم جدید در پستان
• تغییر در بافت یا ظاهر پوست بالای پستان مانند کمرنگ شدن یا ضخیم شدن
• تورفتگی نوک سینه

کاربردهای گالاکتوگرافی

1. داکتوگرافی پستان، یک تکنیک تصویربرداری تخصصی است که به متخصصان مراقبت‌های بهداشتی اجازه می‌دهد تا تصاویری خاص را از مجاری و غدد شیری پستان در دسترس داشته باشند.
2. با تزریق ماده حاجب به مجاری شیری، رادیولوژیست‌ها می‌توانند تصاویری نسبتاً واضح و با جزئیات را از طریق ماموگرافی یا سونوگرافی پستان به دست آورند.
3. این روش اطلاعات ارزشمندی را در خصوص سیستم مجاری ارائه می‌دهد و به تشخیص و مدیریت عوارض مختلفی که در دوران شیردهی ممکن است برای مادر پیش بیاید مانند انسداد مجاری، بروز مکرر ورم پستان یا ترشحات نوک سینه کمک می‌کند.
4. به طور کلی گالاکتوگرافی پستان ابزاری ایمن و مؤثر است که ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی را قادر می‌سازد تا تصمیمات آگاهانه‌ای را در خصوص بهترین متد درمانی برای مادران شیرده اتخاذ کنند.

فواید گالاکتوگرافی

این روش مزایای متعددی نسبت به سایر روش‌های تصویربرداری تشخیصی در تشخیص سرطان پستان دارد. بررسی دقیق‌تر و متمرکزتری از سیستم مجرای پستان ارائه می‌دهد و همچنین امکان تشخیص ناهنجاری‌های کوچکی را که ممکن است توسط سایر تکنیک‌های تصویربرداری نادیده گرفته شوند، فراهم می‌کند. این امر به ویژه در تشخیص زودهنگام سرطان سینه بسیار مهم است؛ زیرا تومورهای کوچک‌تر که در مراحل اولیه خود هستند به احتمال زیاد قابل درمان خواهند بود.
در وهله بعدی، این روش می‌تواند به تمایز بین ضایعات خوش‌خیم و بدخیم در سیستم مجاری پستان کمک کند. این موضوع با تجزیه و تحلیل دقیق ویژگی‌های ناهنجاری مانند شکل، اندازه و چگالی آن به دست می‌آید.
با تمایز دقیق بین ضایعات خوش‌خیم و بدخیم، می‌توان از انجام بیوپسی و جراحی‌های غیرضروری جلوگیری کرد و ناراحتی بیمار و هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی را تا حد زیادی کاهش داد.
علاوه بر تمامی موارد ذکر شده، امکان شناسایی دقیق ناهنجاری در سینه را فراهم می‌کند. این مسئله به ویژه در هدایت روش‌های بعدی مانند بیوپسی یا برش‌های جراحی مفید خواهد بود. متخصصان می‌توانند از هدفمند و مؤثر بودن اقدامات لازم اطمینان حاصل کنند.

گالاکتوگرافی برای مادران شیرده

در صورت وجود ترشحات غیرطبیعی از نوک پستان، زنان حتی در دوران شیردهی می‌توانند تصویربرداری گالاکتوگرافی را انجام دهند. با این حال، استفاده از ماده حاجب در زنان شیرده باید با احتیاط انجام شود. توصیه کلی این است که پس از انجام گالاکتوگرافی، به مدت 24 ساعت شیر پستان دوشیده و دور ریخته شود.

گالاکتوگرافی برای چه بیمارانی انجام می گیرد؟

گالاکتوگرافی معمولاً در افرادی که ترشحات رنگی خاکستری، شیری، قهوه ای و یا سبزآبی که به طور معمول نشان دهنده مشکلی در مجاری شیری نیستند انجام نمی شود. علاوه بر این، این تصویربرداری تنها در مواقعی انجام می شود که ترشحات فقط از یک پستان خارج می شوند نه هر دو پستان. گالاکتوگرافی معمولاً در زنانی که تجربه بارداری یا شیردهی نداشته باشند انجام نمی شود؛ زیرا ترشحات خارج شده در این افراد معمولاً نیازی به آزمایش ندارند و در نتیجه تغییرات در ترشح هورمون پرولاکتین و یا عوارض داروهای مختلف است.

شیوه انجام گالاکتوگرافی

در ابتدا فرد باید لباس یکبار مصرف بیمارستانی به تن کند. برای شناسایی مجاری شیری رادیولوژیست از یک ابزار بزرگنمایی که به کمک پرتوهای X برای تصویربرداری از ناحیه نوک پستان، استفاده می کند. در مرحله بعد پزشک با استفاده از یک سوزن بسیار نازک، ماده حاجب را به درون مجاری شیری تزریق می‌کند علاوه بر این، نمونه‌ای از مایع ترشح شده از پستان برداشته شده (رادیولوژیست فشاری به نوک سینه وارد می‌کند تا تخلیه مایع شروع شود. این کار به کمک پیدا کردن منبع یا ناحیه مشکل‌دار در مجاری شیر کمک می‌کند.)

همچنین فرد برای انجام آزمایشات تکمیلی مورد بررسی قرار گرفته می‌شود که اگر احتیاج به تصویربرداری با روش های دیگری مثل ماموگرافی باشد، تصویربرداری در جهات مختلف از داکت‌های شیری پستان انجام می‌شود. تصاویر تهیه شده در طول گالاکتوگرافی به پزشک رادیولوژیست کمک می‌کنند تا ساختار و وضعیت مجاری شیر در سینه را بررسی کند و هرگونه نقص یا مشکل را تشخیص دهد.

اقدامات قبل از گالاکتوگرافی

1. در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید به پزشک خود بگویید. هر گونه آلرژی به خصوص به مواد کنتراست را به پزشک گزارش دهید. در مورد بیماری های اخیر یا سایر شرایط پزشکی به پزشک خود بگویید.
2. در صورت وجود هرگونه احتمال بارداری، همیشه به پزشک یا تکنسین تصویربرداری اطلاع دهید.
3. مانند ماموگرافی، در روز معاینه از دئودورانت، پودر تالک یا لوسیون زیر بغل یا سینه خود استفاده نکنید. اینها می توانند در گالاکتوگرام به صورت لکه های کلسیمی ظاهر شوند.

موارد منع انجام گالاکتوگرافی

تست گالاکتوگرافی در برخی شرایط ممکن است انجام نشود. مواردی که ممکن است به انجام این تست مانع شوند عبارتند از:

1. بارداری: در دوران بارداری، سینه‌ها طبیعتاً تغییراتی را تجربه می‌کنند و ترشحات شیری طبیعی است. بنابراین گالاکتوگرافی در دوران بارداری معمولاً انجام نمی‌شود.
2. التهاب سینه: در صورت وجود التهاب سینه، مانند التهاب پستان (ماستیت)، گالاکتوگرافی به تأخیر می‌افتد تا التهاب بهبود یابد.
3. داشتن سابقه آلرژی به مواد استفاده شده در تست: در صورت داشتن سابقه آلرژی، انجام این تست ممکن است خطرناک باشد و به جای آن روش‌های دیگری برای بررسی مجاری شیری در نظر گرفته شود.
4. مشکلات پوستی: اگر در منطقه سینه شما مشکلات پوستی مانند زخم، حساسیت شدید یا عفونت وجود داشته باشد، گالاکتوگرافی به تأخیر می‌افتد تا مشکل پوستی حل شود.

کدام مراکز گالاکتوگرافی انجام می دهند؟

گالاکتوگرافی آزمایشی است که به طور رایج در آزمایشگاه های خصوصی یا دولتی رادیولوژی و سونوگرافی انجام می‌شود.

عوارض گالاکتوگرافی

این روش عموماً ایمن است؛ اما گاهی به ندرت برخی عوارض و خطرات ممکن است در نتیجه انجام آن رخ دهد. این عوارض و خطرات عبارتند از:

• ناراحتی و درد

پس از انجام گالاکتوگرافی، ممکن است در ناحیه سینه تورم، درد یا حساسیت کوتاه مدتی رخ دهد.

• عفونت

با ورود سوزن به پستان، خطر عفونت وجود دارد. این خطر کم است؛ اما ممکن است در صورت عدم رعایت بهداشت و استفاده از تجهیزات ضدعفونی نشده، افزایش یابد.

• خونریزی و کبودی

اگر سوزن به عروق خونی در ناحیه سینه برخورد کند، ممکن است خونریزی یا کبودی را به همراه داشته باشد البته بسیار نادر است.

• حساسیت آلرژیک

در صورت سابقه حساسیت آلرژیک به ماده حاجب استفاده شده در تست، ممکن است علائمی مانند خارش، قرمزی یا تورم رخ دهد.

• تشدید التهاب سینه

در صورت وجود التهاب پستان قبل از انجام گالاکتوگرافی، ممکن است باعث تشدید التهاب شود.

• اثرات جانبی پرتوهای X

گالاکتوگرافی با استفاده از پرتوهای X انجام می‌شود، و ممکن است خطرات جانبی به همراه داشته باشد که رادیولوژیست‌ها با به حداقل رساندن دز پرتوها احتمال خطرات را خیلی کم کرده اند.

هزینه گالاکتوگرافی چقدر است؟

قیمت این آزمایش به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. مواردی از جمله تخصص رادیولوژیست ، نوع خصوصی یا دولتی بودن آزمایشگاه، نوع دستگاه ماموگرافی و … در هزینه ماموگرافی تأثیرگذار است.

• اطلاعاتی درباره علائم، علل، تشخیص و درمان سرطان سینه
  تاریخ انتشار : 1401-04-24تاریخ بروز رسانی : 1403-06-15


• ماموگرافی چه کاربردهایی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1401-04-07تاریخ بروز رسانی : 1403-03-23


• روشهای غربالگری، تشخیص و درمان سرطان پستان
  تاریخ انتشار : 1400-11-06تاریخ بروز رسانی : 1403-03-23


• علت و درمان سرطان سینه در مردان
  تاریخ انتشار : 1402-04-31تاریخ بروز رسانی : 1402-05-21


• امکان تشخیص سرطان پستان با سونوگرافی
  تاریخ انتشار : 1402-04-17تاریخ بروز رسانی : 1403-06-15