علائم سرطان رحم و تخمدان

رحم یک اندام گلابی شکل است که در لگن زنان قرار دارد و از سه لایه تشکیل شده است. آندومتر، داخلی ترین لایه در رحم است که وقتی تخمدان ها دچار تغییرات می شوند روی این لایه اثر می گذارد. لایه میانی یا متوسط، لایه میومتر نامیده می شود که بافت ماهیچه ای دارد و باعث انقباضات رحم در طول قاعدگی و بارداری می شود. لایه خارجی رحم نیز اپیمتر نام دارد که رحم را به بافت های داخلی بدن متصل می کند.یکی از شایع ترین انواع سرطان های تهاجمی در دستگاه تناسلی زنان، سرطان رحم یا آندومتر است. در این نوع سرطان، سلول های بدخیم در بافت آندومتر رحم به وجود می آید. سرطان دهانه رحم زمانی پیش می‌آید که سلول‌های دهانه رحم حالت غیرعادی پیدا می‌کنند و سریعاً تکثیر می‌شوند. سونوگرافی یکی از آزمایشاتی است که می توان برای بررسی رحم و تخمدان استفاده کرد که می تواند وجود سرطان یا توده را در رحم مشخص کند.

علل ابتلا به سرطان رحم

سرطان دهانه رحم هنگامی شروع می‌شود که تغییراتی (موتاسیون) در DNA سلول‌های دهانه رحم ایجاد شود. DNA سلول، حامل دستورالعمل‌هایی است که به سلول نشان می‌دهد چه کارهایی را باید انجام دهد. سلول‌های سالم با سرعتی مشخص رشد و تکثیر می‌یابند و طبیعتاً در یک دوره زمانی خاص می‌میرند؛ اما سلول‌های موتاسیون یافته به طور غیرقابل کنترلی رشد کرده و تکثیر می‌یابند و اصولاً نمی‌میرند. تجمع سلول‌هایی که به سرعت رشد می‌کنند و نمی‌میرند، توده‌ای را ایجاد می‌کنند که به آن «تومور» گفته می‌شود. سلول‌های سرطانی می‌توانند به بافت‌های مجاور هجوم برده و یا از توده اصلی جدا شده و به هرجایی از بدن منتقل شوند (متاستاز). مشخص نیست چه چیز باعث سرطان دهانه رحم می‌شود؛ ولی یقیناً ویروس پاپیلومای انسانی در آن نقش دارد؛ زیرا اغلب افرادی که به آن مبتلا می‌شوند، هرگز به سرطان دچار نمی‌شوند. این بدین معناست که عواملی مانند محیط و نوع زندگی افراد در اینکه یک نفر مبتلا به سرطان شود، مؤثر است.

عوامل مؤثر بر سرطان رحم

• عوامل ژنتیکی
• افزایش سن خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش می دهد.
• چاقی بیش از اندازه نیز مؤثر است.
• هورمون درمانی افراد مبتلا به سرطان پستان
• احتمال ابتلا به سرطان رحم، در زنانی که حداقل یک بارداری داشته اند کمتر از افرادی است که اصلاً باردار نشده اند.
• افزایش سطح استروژن در بدن
• داشتن دیابت
• سابقه خانوداگی سرطان تخمدان ، پستان و روده
• سندروم تخمدان پلی کیستیک

علائم سرطان رحم و تخمدان

• عفونت‌های زیاد و مکرر واژینال
• خونریزی غیرطبیعی مثل خونریزی در فاصله بین دو پریود
• خونریزی هنگام معاینه پزشکی لگن و ناحیه تناسلی
• سختی، درد یا خونریزی در زمان نزدیکی جنسی
• درد هنگام ادرار کردن
• زیاد شدن و غیرطبیعی بودن ترشحات واژینال
• زرد یا قهوه‌ای رنگ شدن غیرطبیعی ترشحات
• بوی غیرطبیعی و بد واژن
• طولانی شدن بیش از حد معمول عادت ماهانه
• خونریزی بیشتر از حد معمول و همیشگی
• خونریزی بعد از یائسگی
• درد لگن یا کمر
• همچنین در شرایطی که سرطان دهانه رحم به دیگر اندام‌ها گسترش یافته باشد، علاوه بر این نشانه‌ها، ممکن است علائم دیگری نیز مانند یبوست، مشاهده خون در ادرار، گرفتگی مجرای ادرار، شکل غیرطبیعی دهانه رحم و کم‌خونی ظاهر شوند.

انواع سرطان رحم

1. انواع مختلفی از سرطان دهانه رحم وجود دارد که بر انواع سلول‌های دهانه رحم تأثیر می‌گذارد. شایع‌ترین انواع آن سرطان سلول سنگفرشی دهانه رحم، آدنوکارسینوما و کارسینوم آدنوسکواموس است.
2. سرطان دهانه رحم سلول سنگفرشی
3. آدنوکارسینوم
4. کارسینوم ادنواسکواموس
5. سرطان سلول‌های کوچک دهانه رحم
6. تومورهای مخاطی
7. لنفوم و سارکوم

روشهای تشخیص سرطان رحم

پس از اینکه شما یا پزشکتان مشکوک به وجود مشکلی شدید، برای تشخیص قطعی سرطان رحم، تست‌هایی را انجام می‌دهند و سپس موارد دیگری را نیز بررسی می‌کنند تا از وجود مشکل قطعی مطمئن شوند. برخی از تست‌های تشخیص سرطان رحم شامل موارد زیر است:

تست پاپ ‌اسمیر

یک روش‌ مؤثر در تشخیص زودهنگام و جلوگیری از رشد سرطان سرویکس، انجام تست پاپ اسمیر است. پاپ‌ اسمیر یک تست غربالگری برای تشخیص سرطان رحم است که به تشخیص به موقع و در نتیجه درمان مناسب و موفقیت آمیز سرطان رحم کمک می‌کند. در این آزمایش ساده قسمتی از ترشحات دهانه رحم یا همان سلول‌های دهانه رحم توسط پزشک زنان با چیزی شبیه یک گوش پاک‌کن برداشته و به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا مورد آزمایش قرار گیرد. اگر نتیجه پاپ اسمیر غیرطبیعی باشد، پزشک ممکن است از وسیله مخصوصی به اسم کولپوسکوپ برای معاینه دقیق‌تر دهانه رحم استفاده کند یا در صورت لزوم نمونه‌برداری انجام شود.

تست کولپوسکوپی

اگر بیمار علائمی از سرطان سرویکس داشته باشد یا تست پاپ اسمیر سلول‌های غیرطبیعی را نشان دهد، ممکن است این تست تشخیصی انجام شود. کولپوسکوپ وسیله‌ای با لنزهای بزرگ‌کننده است که برای رؤیت دهانه سرویکس به کار می‌رود و معمولاً بدون درد و عوارض است و اگر ناحیه مشکوکی در سرویکس دیده شد، احتمالاً و با نظر پزشک باید نمونه‌گیری انجام شود. تست HPV هم می‌تواند برای تشخیص مشکل افرادی که نتیجه پاپ اسمیر نسبتاً غیرطبیعی دارند به کار رود و اگر نتیجه آن مثبت باشد، خصوصاً با انواع HPV با خطر بالا مثل ۱۶ و ۱۸ بیمار باید یک ارزیابی کامل مثل کولپوسکوپی انجام دهد.

بافت‌برداری یا بیوپسی

در این آزمایش بافت‌برداری یا بیوپسی (Biopsy)، بافت‌برداری معمولاً در همان مطب پزشک شما انجام می‌شود. سپس نمونه به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا حضور سلول‌های غیرطبیعی تشخیص داده شود.

معاینه لگن

توسط پزشک یک یا دو انگشت خود را وارد واژن می‌کند و با دست دیگر به قسمت پایینی شکم فشار وارد می‌کند. این کار برای حس کردن اندازه، شکل و وضع یا طرز قرارگیری رحم و تخمدان‌ها صورت می‌گیرد؛ اما ممکن است همیشه انجام نشود.

آمادگی برای سونوگرافی رحم

• در صورت انجام سونوگرافی شکمی، لازم است مثانه شما پر باشد. زمانی که مثانه کاملاً پر باشد، باعث می شود که اندام شما در تصویر واضح تر دیده شود.
• برای سونوگرافی از طریق واژن، باید مثانه خود را درست قبل از آزمایش خالی کنید.

روشهای سونوگرافی برای تشخیص سرطان رحم

• سونوگرافی شکمی (Abdominal ultrasound):

سونوگرافی شکمی (Abdomen) از روی شکم انجام می‌شود. برای بهتر شدن کیفیت تصاویر سونوگرافی از مقداری ژل مخصوص سونوگرافی در سطح پوست استفاده می‌شود.

• سونوگرافی واژینال (Transvaginal ultrasound):

در سونوگرافی واژینال از یک مبدل فراصوت کوچک‌تر استفاده می‌شود. این مبدل وارد واژن شده و بعد از آن تصویری دقیق‌تر و واضح‌تر از فضای داخلی به دست می‌آید.

عوارض سونوگرافی رحم

از استفاده از مبدل سونوگرافی به پوست در هنگام سونوگرافی از طریق شکم، هیچ اشعه ای استفاده نمی شود و به طور کلی هیچگونه ناراحتی وجود ندارد. ممکن است با قرار دادن مبدل ترانس واژینال در واژن، احساس ناراحتی جزئی داشته باشید. سونوگرافی از طریق واژینال نیاز به پوشاندن مبدل سونوگرافی در یک غلاف پلاستیکی یا لاتکس دارد که ممکن است در بیماران با آلرژی به لاتکس، واکنش ایجاد کند.

عوارض سرطان رحم

در صورت مراجعه سریع به پزشک امکان رفع ضایعات پیش سرطانی قبل از تبدیل شدن به سرطان رحم امکان پذیر است. سرطان دهانه رحم در ابتدا به بافت اندام تناسلی متاستاز می‌دهد و بعد از آن، اندام‌ها و بافت‌های دیگر مثل واژن، رحم، بافت همبند میان دهانه رحم و رحم، لگن، دیواره‌های لگن و مثانه نیز درگیر می‌شوند. از طرف دیگر، سرطان دهانه رحم به شش‌ها، کبد، استخوان‌ها، طحال، غدد فوق کلیه و مغز نیز متاستاز می‌دهد.

• تشخیص علت خونریزی غیر طبیعی زنان
  تاریخ انتشار : 1401-05-30تاریخ بروز رسانی : 1403-06-28