تست بیوفیزیکال پروفایل BPP چیست و آیا برای مادر و جنین خطر دارد؟

ارزیابی‌های سلامت جنین یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مادران و پدران است. تست‌های بسیاری در این خصوص در رابطه با امکان وجود مشکلات مختلف انجام می‌شود. یکی از این آزمایش‌ها، بیوفیزیکال پروفایل جنینی است. تست BPP یکی از آزمایش‌های پیش از تولد است که در آن وضعیت جنین مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در این تست از ضربان قلب جنین (توسط تست بدون استرس یا NST) و سونوگرافی جنین برای ارزیابی ضربان قلب، تنفس، حرکات، تون عضلانی و سطح مایع آمنیوتیک استفاده می‌شود. سپس نتایج NST و سونوگرافی در هم آمیخته شده و نمره هر جنین تعیین می‌‌شود.

بیوفیزیکال پروفایل یک آزمایش ساده و بدون درد است که طی دوران بارداری به‌منظور ارزیابی میزان سلامت جنین انجام می‌شود. خصوصاً برای اطمینان از اینکه جنین، اکسیژن کافی از رحم دریافت می‌کند یا خیر. این آزمایش اغلب زمانی انجام می‌گیرد که از تاریخ مقرر زایمان گذشته باشد. همچنین اگر بارداریِ پرخطر داشته باشید، این آزمایش می‌تواند در سه‌ماهه‌ی سوم نیز انجام گیرد.

دلایل انجام تست بیوفیزیکال پروفایل

تست بیوفیزیکال پروفایل در موارد زیر انجام می‌شود:

بررسی سلامت جنین:

روش‌های ویژه سونوگرافی مانند این تست برای پیگیری حرکات، افزایش ضربان قلب با حرکت، میزان تنفس و میزان مایع آمنیوتیک اطراف نوزاد شما مورد استفاده قرار می گیرد. اگر این پنج مورد در محدوده طبیعی قرار داشته باشند، جنین شما سالم است. همچنین از این تست برای بررسی سلامتی جنین در صورت وجود شرایط زیر استفاده می‌شود:

• هیپرتیروئیدیسم
• مشکلات خونریزی
• لوپوس
• بیماری مزمن کلیه
• دیابت نوع یک یا دیابت حاملگی.
• فشار خون بالا
• پره اکلامپسی
• مقدار کمی مایع آمنیوتیک
• بارداری چندقلویی (مانند دوقلوها یا سه قلو).
• بارداری که از 40 تا 42 هفته طول بکشد.

افراد مناسب جهت تست بیوفیزیکال پروفایل در بارداری

مادران باردار با حاملگی پر خطر مانند فشار خون بالا، زنان دیابتی (نوع 2)، زنان با مشکل کلیوی و قلبی معمولاً کاندید انجام بیوفیزیکال پروفایل هستند. در حاملگی‌های دو یا چندقلویی و زنانی که از تاریخ زایمان آنها گذشته است نیز بیوفیزیکال پروفایل انجام می‌شود تا از سلامت جنین اطمینان حاصل گردد.

زمان انجام تست بیوفیزیکال پروفایل

در صورتی که پزشک تشخیص دهد که شما به این آزمون نیاز دارید، شما احتمالاً در سه ماهه آخر بارداری خود باید آن را انجام دهید. این تست معمولاً پس از هفته 32 بارداری انجام می‌شود. برخی زنان این تست را زودتر (پس از هفته 24 بارداری) نیز انجام می‏دهند. پزشک شما ممکن است در ادامه بارداری هم تست BPP را به منظور پیگیری تکرار کند.

آمادگی‌های پیش از انجام تست بیوفیزکال پروفایل BPP

هیچ آمادگی خاصی نیاز نیست. اگر در ماه‌های ابتدایی و میانی هستید کافی است 6 تا 8 لیوان آب بنوشید؛ چراکه مثانه پر لازمه‌ی یک سونوگرافی دقیق است. اگر در ماه‌های پایانی هستید نیازی به نوشیدن آب هم نیست و مثل روتین تمام سونوگرافی‌ها با مالیدن ژل و حرکت دادن حسگر دستگاه سونوگرافی انجام می‌شود و مادر می‌تواند جنین را در مانیتور مشاهده کند.

این آزمون حدود 20-30 دقیقه طول می‌کشد و گاهی به علت خواب بودن جنین از مادر خواسته می‌شود آبمیوه‌ای شیرین میل کند و یا با ایجاد یک‌صدای بلند جنین را بیدار خواهند کرد.

نحوه انجام تست بیوفیزیکال پروفایل

شخص بر روی تخت معاینه دراز می‌کشید و رادیولوژیست پروب (مبدل) دستگاه سونوگرافی را بر روی شکم وی نگه می‎دارد. قسمت دیگر این تست مربوط به آزمون غیر استرسی می‌باشد که ضربان قلب نوزاد را در طی 20 دقیقه می‌سنجد.

پزشک یک کمربند الاستیک را همراه با دو سنسور، دور شکم قرار می‎دهد تا ضربان قلب جنین را بیابد. این بخش معمولاً قبل از سونوگرافی جنین انجام می‎گیرد. در صورتی که نوزاد شما خوابیده باشد باید تا زمانی که بیدار می‎شود و شروع به حرکت می‎نماید منتظر بمانید. در برخی موارد ممکن است رادیولوژیست ، با ایجاد صداهایی سعی کند جنین را از خواب بیدار کند. برخی پزشکان تنها بخش سونوگرافی این تست را انجام می‎دهند و بخش غیر استرس آن را در صورت درخواست اطلاعات بیشتر توسط پزشک معالج انجام می‎دهند.

نتایج تست بیوفیزیکال پروفایل

در روش سونوگرافی بیوفیزیکال استاندارد، ۵ عامل (حرکت جنین، تنفس، تونوسیته، میزان مایع و NST) مورد بررسی قرار می‌گیرد و نمرات هر یک از آنها ۰ یا ۲ می‌باشد. در صورتی که مجموع نمرات، بیشتر یا مساوی ۸ باشد، طبیعی است و در صورتی که کمتر یا مساوی ۶ باشد غیر طبیعی در نظر گرفته می‌شود. در روش بیوفیزیکال پروفایل مدیفیه، مجموع بزرگترین پاکه‌های عمودی مایع آمنیوتیک در چهار رُبع رحم AFI و NST ارزیابی می‌شود. در صورتی که AFI بالای 5 سانتیمتر و NST واکنشی (reactive) باشد، طبیعی و در صورت غیر طبیعی بودن هر یک از این دو، غیر طبیعی در نظر گرفته می شود.

محدودیت‌ها و عوارض تست بیوفیزیکال پروفایل

تست bpp یک آزمایش غیر تهاجمی است که خطرات جسمی را متوجه شما یا جنین نمی‌کند.

با اینکه پروفایل بیوفیزیکال می‌تواند در مورد سلامتی جنین اطمینان لازم را دهد؛ اما گاهی نیز اضطراب زا است. علاوه بر این، این آزمایش ممکن است برخی مشکلات را تشخیص ندهد یا به طور کاذب نتیجه مثبت گزارش کند، در حالی که جنین هیچ مشکلی ندارد. در حالت دوم ممکن است به اشتباه ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی انجام سایر آزمایش‌های غیر ضروری یا زایمان زودرس را توصیه کند. همچنین به خاطر داشته باشید که تأثیر تست در بهبود نتایج بارداری مشخص نیست.

• بیوفیزیکال تست برای همه لازم نیست
  تاریخ انتشار : 1395-10-28تاریخ بروز رسانی : 1399-12-14