سونوگرافی رحم و تخمدان ها به چه دلایلی انجام می شود؟

سونوگرافی رحم و تخمدان‌ها یا سونوگرافی لگن جهت اندازه‌گیری و ارزیابی ارگان‌های قرار گرفته در لگن استفاده می‎شود. سونوگرافی جزء اصول پایه و اساسی در درمان نازایی است؛ زیرا اغلب درمان‎های موجود در حدود زمان تخمک‌گذاری، قابل اجرا می‎باشد. همچنین در سونوگرافی رحم، اندازه‌گیری ضخامت جدار داخلی رحم (آندومتر) امکان‌پذیر است. هورمون استروژن، موجب نازک شدن جدار فولیکول و افزایش ضخامت آندومتر می‎شود، در نتیجه پزشک با انجام سونوگرافی می‎تواند تصور خوبی از میزان استروژن تولید شده به دست آورد.

دلایل انجام سونوگرافی رحم و تخمدان

سونوگرافی رحم و تخمدان را می‌توان برای انجام ارزیابی اندام‌های لگنی زنان مورد استفاده قرار داد. ارزیابی سونوگرافی لگن، شامل موارد زیر می‌باشد؛ ولی تنها به این موارد ذکر شده محدود نمی‌شود:

• اندازه، شکل و موقعیت رحم و تخمدان‌ها
• ضخامت، اکوژنیسیتی (تراکم بافت) و وجود مایعات و توده‌ها در آندومتر، میومتر (بافت ماهیچه رحم)، لوله‌های فالوپ، یا در داخل یا نزدیکی مثانه
• طول و ضخامت گردن رحم
• تغییرات در شکل مثانه
• جریان خون در اندام‌های لگنی

سونوگرافی رحم و تخمدان‌ها اطلاعات بسیاری را درباره اندازه، موقعیت و ساختار توده‌های لگنی فراهم می‌نماید؛ ولی نمی‌تواند تشخیص قطعی سرطان یا بیماری خاصی را ارائه دهد. سونوگرافی رحم و تخمدان را می‌توان برای تشخیص و کمک به درمان موقعیت‌های زیر مورد استفاده قرار داد:

1. ناهنجاری‌هایی در ساختار آناتومی رحم، از قبیل مشکلات اندومتریوز
2. تومورهای فیبروئید (رشدهای خوش‌خیم)، توده‌ها، کیست‌ها و دیگر انواع تومورها در لگن
3. بیماری‌های التهاب لگن (PID) و دیگر انواع عفونت یا التهاب
4. وجود و استقرار یک دستگاه IUD
5. خونریزی بعد از یائسگی
6. کنترل اندازه فولیکول‌های تخمدان برای نظارت بر ناباروری
7. مکش مایع فولیکولی و تخم‌ها از تخمدان‌ها در باروری آزمایشگاهی
8. بارداری اکتوپیک (بارداری که در خارج از رحم، معمولاً در لوله فالوپ اتفاق می‌افتد).
9. کنترل رشد جنین در طول بارداری
10. ارزیابی مشکلات خاص در جنین

سونوگرافی را می‌توان برای کمک به روندهای دیگر از طریق نمونه برداری اندومتریال، مورد استفاده قرار داد. سونوگرافی ترانس واژنی را می‌توان به همراه هیستروسونوگرافی ، روندی که در آن، رحم با مایعی برای متورم و بزرگ کردن آن جهت گرفتن تصویر بهتر، مورد استفاده قرار داد.

نحوه انجام سونوگرافی رحم و تخمدان

سونوگرافی رحم و تخمدان، با استفاده از دو روش انجام می‌شود:

1. ترانس ابدومینال (از طریق شکم): یک پروب بر روی شکم با استفاده از ژل رسانا قرار داده می‌شود.

2. سونوگرافی ترانس واژینال (از طریق واژن): یک پروب نازک و بلند که با ژل رسانا و یک روکش پلاستیکی پوشیده شده، وارد واژن می‌شود.

نوع روند سونوگرافی انجام شده به دلیل سونوگرافی، وابسته است. جهت فراهم آوردن اطلاعات مورد نیاز برای تشخیص یا درمان، تنها یک روش یا هر دو روش، مورد نیاز می‌باشد.

سونوگرافی ابدومینال

1. ماده‌ای ژل مانند روی شکم شما زده می‌شود.
2. مبدل یا پروب به پوست شما فشار داده می‌شود و در اطراف ناحیه موردبررسی حرکت می‌کند.
3. تصاویر ساختارها روی صفحه کامپیوتر نشان داده می‌شوند. این تصاویر برای استفاده پزشک با استفاده از ابزار مختلف ثبت می‌شود.

سونوگرافی واژینال

سونوگرافی واژن از طریق واژن با مثانه خالی انجام می‌شود. از یک مبدل واژینال که بلند و باریک است و پوششی از جنس پلاستیک یا لاتکس دارد استفاده می‌شود. نوک مبدل وارد واژن شما می‌شود که ممکن است این کار کمی ناراحت‌کننده باشد. تصاویر ساختارها روی صفحه کامپیوتر نشان داده می‌شوند. این تصاویر برای استفاده پزشک با استفاده از ابزار مختلف ثبت می‌شود. پس از اتمام مراحل، مبدل برداشته خواهد شد.

عوارض سونوگرافی رحم

هنوز هیچ خطری ناشی از سونوگرافی رحم دیده نشده است. در این روش از امواج صوتی برای گرفتن تصویر استفاده می‌شود و هیچگونه پرتویی وجود ندارد. اگر باردار هستید، خطری جنین را تهدید نمی‌کند. اگر باردار هستید و کیسه آب شما پاره شده است؛ ولی درد زایمان ندارید توصیه نمی‌شود سونوگرافی واژینال انجام دهید؛ زیرا احتمال عفونی شدن جنین وجود دارد.

اگر باردار هستید و افتادگی جفت یا خونریزی واژینال دارید، بهتر است سونوگرافی واژینال انجام ندهید؛ زیرا باعث بدتر شدن خونریزی می‌شود.

• مهمترین نکات درباره سونوگرافی واژینال
  تاریخ انتشار : 1395-11-21تاریخ بروز رسانی : 1403-05-22


• چگونی انجام سونوگرافی واژینال
  تاریخ انتشار : 1400-04-09تاریخ بروز رسانی : 1403-05-22


• تعداد سونوگرافی ها در دوران بارداری
  تاریخ انتشار : 1395-10-28تاریخ بروز رسانی : 1399-12-14


• زمان دیده شدن جنین در سونوگرافی واژینال
  تاریخ انتشار : 1400-09-29تاریخ بروز رسانی : 1400-09-30


• کاربردهای سونوگرافی واژینال چیست؟
  تاریخ انتشار : 1400-06-14تاریخ بروز رسانی : 1403-05-21