انواع روشهای تشخیص سرطان دهانه رحم

رحم اندام تولید مثل در زنان، ارگانی است که گلابی شکل بوده و رشد جنین را عملی می‌کند. به طور کلی رحم زنان دارای دو بخش فوقانی و تحتانی است. بخش فوقانی دارای قسمت‌های فوندوس، لوله‌های فالوپ، تخمدان‌ها و لیگامان‌ها است. در حالی که بدنه رحم، ایستموس، دهانه رحم و واژن جز بخش تحتانی به حساب می‌آیند. سرطان دهانه رحم(Cervical cancer) از دهانه این عضو داخلی شروع می‌شود. سرطان دهانه رحم نوعی سرطان است که در سلول های دهانه رحم، یعنی قسمت پایینی رحم که به واژن متصل می شود رخ می دهد.

این قسمت بخشی از دستگاه تناسلی است و گاهی اوقات گردن رحم نیز نامیده میشود. سرطان دهانه رحم می‌تواند بافت‌های عمیق‌تر دهانه رحم را تحت تأثیر قرار دهد و ممکن است به سایر قسمت‌های بدن که اغلب شامل ریه‌ها، کبد ، مثانه ، واژن و رکتوم میشود گسترش یابد. رشد بیماری سرطان دهانه رحم بسیار کند و آهسته میباشد، به همین دلیل زمان کافی برای درمان آن قبل از اینکه بیماری موجب به وجود آمدن آسیب های شدید بشود وجود دارد.

به لطف بهبود روش‌های غربالگری از طریق آزمایش های سالانه تعداد کمتری از زنان به دلیل این سرطان جان خود را از دست می‌دهند که در ادامه معرفی می گردند.

علت ایجاد سرطان دهانه رحم

سرطان دهانه رحم با تغییر غیرمعمول در بافت‌ها شروع می‌شود. یکی از مهم‌ترین دلایل ابتلا به سرطان دهانه رحم عفونت از طریق ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است. HPV می‌تواند باعث زگیل پوستی، زگیل تناسلی و سایر اختلالات پوستی شود. زمانی که بدن در معرض این ویروس قرار می‌گیرد، سیستم ایمنی معمولاً از آسیب رساندن ویروس جلوگیری می‌کند. خوشبختانه در تعداد بسیار کمی از افراد ویروس HPV برای سال‌های طولانی در بدن می‌ماند و در فرایند سرطانی شدن سلول‌های دهانه رحم مشارکت می‌کند.

عوامل خطرناک در سرطان دهانه رحم

افراد در شرایط زیر بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار می‌گیرند:

1. شروع رابطه جنسی قبل از سن ۱۶ سالگی
2. داشتن شریک جنسی متعدد
3. مصرف قرص‌های ضدبارداری به‌ویژه برای بیش از ۵ سال
4. سیگارکشیدن
5. تضعیف سیستم ایمنی بدن
6. بیماری مقاربتی مانند کلامیدیا، سوزاک، سفلیس و ایدز
7. استفاده از داروی سقط جنین

سرطان دهانه رحم در چه سنی اتفاق می افتد؟

بیشتر زنان ۳۵ تا ۴۴ سال به این بیماری مبتلا می‌شوند. البته در موارد جدید بیش از ۱۵% بیماران زنان بالای ۶۵ سال بوده‌‌اند.

اهمیت تشخیص به موقع سرطان دهانه رحم

تشخیص زودرس سرطان دهانه رحم تأثیر مهمی در درمان و پیشگیری از گسترش بیشتر سرطان دارد. زمانی که سرطان در مراحل ابتدایی و زود تشخیص داده شود، احتمال درمان موفق‌تر و بهبود وضعیت سلامتی بیشتر است. تشخیص زودرس سرطان دهانه رحم می‌تواند باعث انتخاب درمان‌هایی با تهاجم کمتر و کم‌ضررتر باشد.

معاینه پزشکی و تشخیص سرطان دهانه رحم

سرطان دهانه رحم با گذشت زمان پیشرفت می‌کند. در نتیجه گاهی در مراحل اولیه قابل تشخیص نیست و علائم مشخصی هم ندارد؛ اما به طور کلی با توجه به علائم، سوابق بیماری‌ها و همچنین بیماری‌های ژنتیکی و برخی آزمایش‌ها قابل تشخیص است. پزشک به منظور تشخیص دقیق به سراغ یکی از روش‌های زیر می‌رود:

• معاینه رحمی
• معاینه واژینال
• تست پاپ اسمیر
• سونوگرافی ترانس واژینال
• معاینه با روش هیستروسکوپی

تشخیص سرطان دهانه رحم با تست پاپ اسمیر

آزمایش پاپ اسمیر (Pap Smear Test) یک تست غربالگری است که می‌تواند سرطان دهانه رحم در زنان را تشخیص دهد. همچنین با نمونه‌برداری در طول فرآیند این تست می‌توان عواملی که منجر به سرطان می‌شوند را شناسایی کرد. آزمایش پاپ اسمیر که نام دیگر آن تست پاپ Pap Test است روشی برای تشخیص سرطان دهانه رحم در زنان می باشد. در این روش سلول ها از دهانه رحم که قسمت باریک و پایینی رحم بوده و در بالای واژن قرار دارد، جمع آوری می شوند.

افرادی که سرطان دهانه رحم در آنها طی مراحل اولیه شناسایی می شود، شانس بالاتری برای درمان دارند. زنان با مراجعه به پزشک متخصص زنان می توانند به راحتی آزمایش پاپ اسمیر را انجام دهند. در این آزمایش پزشک با وسیله مخصوصی، نمونه ای از سلول های دهانه رحم را برمی دارد. وسایل مختلفی برای نمونه برداری وجود دارد. این نمونه برداری خیلی راحت و بدون درد و بدون بیهوشی در مطب صورت می گیرد. نمونه سلول های دهانه رحم با وسیله چوبی یا پلاستیکی روی لام شیشه ای کشیده می شود. سپس برای رنگ آمیزی و بررسی میکروسکوپی به آزمایشگاه ارسال می گردد و متخصص پاتولوژی آن را بررسی می کند.

تشخیص سرطان دهانه رحم با سونوگرافی واژینال

ساده‌ترین و کم‌خطرترین روش برای مشاهده اندام ‌های داخلی بدن، روش سونوگرافی می‌باشد. سونوگرافی به کمک امواج فراصوت به شکل دقیقی وضعیت رحم را بررسی می‌کند و گزارش کاملی از وجود یا عدم وجود بافت غیرطبیعی یا تومور به پزشک ارائه می‌دهد. این روش تشخیص با دو روش انجام می‌شود. روش اول سونوگرافی شکمی (Abdominal ultrasound) می‌باشد که از روی شکم انجام می‌شود. در این روش برای افزایش کیفیت تصویر در سطح پوست مقداری ژل مخصوص سونوگرافی استفاده می‌شود. روش دوم تشخیص از طریق سونوگرافی قسمت واژینال است. در این روش از یک مبدل فراصوت در ابعاد کوچک‌تر استفاده می‌کنند. مبدل وارد واژن بیمار می‌شود و پس از ورود تصویری واضح‌تر و دقیق‌تر از بافت‌های داخلی واژن و دهانه رحم ارائه می‌دهد. این روش را اغلب برای تشخیص سرطان این کار را انجام می‌دهند؛ زیرا این روش تصاویر دقیق‌تر و با جزئیات بیشتری به پزشک ارائه می‌دهد.

تست کولپوسکوپی در تشخیص سرطان رحم

کولپوسکوپی رحم نوعی معاینه بهداشت زنان برای بررسی دهانه رحم است. این کار اغلب توسط پزشک متخصص زنان و زایمان انجام می شود. برای این کار پزشک از ابزاری به نام کولپوسکوپ استفاده می کند. کولپوسکوپی رحم اغلب در صورت داشتن نتیجه پاپ اسمیر غیر طبیعی، انجام می شود. هدف از انجام این آزمایش مشاهده و بررسی دقیق دهانه رحم است. پزشک با انجام این آزمایش می تواند مشکلاتی که با چشم غیر مسلح مشاهده نمی شود را ببیند و تشخیص دهد. به عنوان مثال، از طریق کولپوسکوپی می توان سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه را تشخیص داد.

انجام آزمایش کولپوسکوپی رحم حدود 20 تا 30 دقیقه طول می کشد. برای انجام این آزمایش روی تخت دراز می کشید (به همان وضعیتی که معاینات لگن یا پاپ اسمیر انجام می دهید). پزشک در ابتدا یک اسپکولوم را در واژن وارد می کند. این ابزار کوچک واژن شما را باز می کند تا در داخل واژن و خارج دهانه رحم شما دیده شود. یک نور روشنی هم جهت مشاهده دقیق تر به ناحیه تابیده می شود و پزشک می تواند با استفاده از دستگاه کولپوسکوپ که مانند میکروسکوپ است داخل واژن را معاینه کند.

پزشک با یک محلول سرکه یا ید که به پنبه آغشته شده را در ناحیه می کشد تا مخاط های اطراف دهانه واژن پاک شوند. این محلول ممکن است کمی باعث سوزش خفیف شود. سپس پزشک از طریق کولپوسکوپ به دهانه رحم نگاه می کند. او ممکن است با یک دوربین کوچک عکاسی کند. اگر پزشکتان لکه هایی از بافت غیر طبیعی مشاهده کند، وی بیوپسی را انجام می دهد. این بیوپسی شامل از بین بردن نمونه های کوچک از بافت ناحیه غیر طبیعی در دهانه رحم یا اطراف آن است. پس از آن نمونه ها برای آزمایش به آزمایشگاه فرستاده می شوند.

نمونه برداری یا بیوپسی دهانه رحم

تنها راه برای تشخیص قطعی سرطان رحم، نمونه برداری از بافت پوششی رحم است. پزشک پس از انجام بیوپسی، نمونه را به آزمایشگاه می فرستد. آسیب شناس (پاتولوژیست) نمونه را از نظر سلول های غیرطبیعی یا سرطانی بررسی می کند. روش های مختلفی برای بیوپسی از دیواره رحم وجود دارد. این روش ها عبارتند از:

• بیوپسی آسپیراسیون

برای انجام این روش، فرد باید به پشت روی یک تخت دراز بکشد و زانوها را بالا برده و پاها را از هم باز کند. پزشک یا پرستار به آرامی واژن را با اسپکولوم باز می کند. این کار مانند آزمایش غربالگری دهانه رحم (تست پاپ اسمیر) است. پزشک یک لوله نازک بلند را از طریق واژن وارد رحم می کند و با مکش ملایم، برخی از سلول های پوشش رحم را به داخل لوله می کشد. سپس لوله و اسپکولوم را خارج می کند. پزشک نمونه سلول ها را به آزمایشگاه می فرستد و آسیب شناس آنها را به دقت زیر میکروسکوپ بررسی می کند.

• هیستروسکوپی

در این روش از یک تلسکوپ بسیار نازک به نام هیستروسکوپ استفاده می کنند. پزشک شما از آن برای بررسی داخل رحم و نمونه برداری استفاده می کند. این روش بدون بیهوشی انجام می شود و فرد بعد از آن می تواند به خانه باز گردد. پزشک به آرامی یک اسپکولوم را در واژن قرار می دهد تا آن را باز نگه دارد. اطراف آن محل را ضدعفونی می کنند تا تمیز شود. سپس پزشک هیستروسکوپ را از طریق دهانه رحم وارد رحم می کند. پزشک رحم را معاینه می کند و نمونه ای از پوشش داخلی رحم بر می دارد.
برای بررسی سلول های سرطانی، این نمونه به آزمایشگاه فرستاده می شود. در طول انجام این تست و پس از آن ممکن است فرد دردهای خفیف داشته باشد که با مسکن ها قابل تحمل می شود. همچنین فرد ممکن است مقداری خونریزی واژینال داشته باشد که می تواند 7 تا 10 روز طول بکشد.

انواع درمان های سرطان دهانه رحم

درمان سرطان رحم بر اساس مرحله سرطان تعیین می‌شود. درمان قطعی سرطان رحم، منوط به تشخیص به موقع و نوع سرطان است. معمولاً سرطان در مراحل اولیه، کاملاً درمان می‌شود؛ اما در مراحل بالاتر، روند درمان ممکن است با کمی مشکل روبرو شود. روند درمان سرطان رحم به قرار زیر است:

درمان سرطان رحم به روش جراحی

1. برداشتن رحم، اولین مرحله در درمان سرطان رحم است. روشی که به تمامی بیماران مبتلا توصیه می‌شود.
2. هیستروسکوپی کامل: برداشتن رحم با روش هیستروسکوپی انجام می‌شود. در این روش، با ایجاد شکاف روی شکم، پزشک رحم را کاملاً از بدن خارج می‌کند.
3. سالپنگو اوفورکتومی: در این جراحی هر دو تخمدان و لوله‌های فالوپ نیز کاملاً برداشته می‌شوند.
4. هیسترکتومی رادیکال: در این روش، علاوه بر رحم لوله رحمی، بخشی از واژن، تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ نیز برداشته می‌شوند.
5. در طول جراحی، پزشک تمامی اندام‌های اطراف رحم را برای اطمینان از عدم متاستاز، بررسی می‌کند. تعیین مرحله سرطان رحم در طول جراحی انجام می‌شود.

درمان سرطان رحم با رادیوتراپی

با وجود برداشتن تمامی قسمت‌های درگیر سرطان، باز هم پزشک برای اطمینان از عود نکردن بیماری و برای از بین بردن سلول‌های باقیمانده، پرتو درمانی را تجویز می‌کند. در پرتو درمانی از اشعه ایکس برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کنند. . این روش برای کسانی که امکان جراحی را به هر دلیلی ندارند نیز توصیه می‌شود.

درمان سرطان رحم با شیمی درمانی

در این روش با وارد کردن داروهای شیمیایی قوی، سلول‌های سرطانی را از بین می‎برند. در سرطان‌های پیشرفته یا در زمانی که سرطان مجدداً عود کرده است این روش توصیه می‌شود. شیمی درمانی هم به صورت خوراکی و هم به صورت تزریقی انجام می‌شود.

درمان سرطان رحم با هورمون درمانی

در این روش با مصرف داروهای خاص، سطح هورمون‌ها را در خون بالا می‌برند. افزایش میزان هورمون پروژسترون در بدن، باعث توقف رشد سلول‌های سرطانی می‌شود. از طرف دیگر کاهش هورمون استروژن، نیز باعث از بین رفتن سلول‌های سرطانی می‌شوند.

درمان سرطان رحم با درمان بیولوژیک

در این روش، پزشک با تقویت سیستم ایمنی بدن، به جنگ سلول‌های سرطانی می‌رود. این نوع درمان را ایمونوتراپی یا بیوتراپی نیز می‌نامند.

• علل و علائم ضخیم شدن دیواره رحم
  تاریخ انتشار : 1402-02-09تاریخ بروز رسانی : 1402-04-13


• علت علائم و پیشگیری از افتادگی رحم
  تاریخ انتشار : 1401-12-13تاریخ بروز رسانی : 1401-12-20


• شباهت عفونت لگن و رحم و تشخیص آنها
  تاریخ انتشار : 1401-09-28تاریخ بروز رسانی : 1401-10-10


• انسداد و چسبندگی لوله های رحم یا هیدروسالپنکس
  تاریخ انتشار : 1401-11-29تاریخ بروز رسانی : 1401-12-13