آندوسکوپی سونوگرافی دستگاه گوارش چیست و چگونه انجام می شود؟

سونوگرافی آندوسکوپی (EUS) یا آندوسونوگرافی یک روش کمتر تهاجمی برای ارزیابی بیماری‌های گوارشی (دستگاه گوارش) و ریه است. آندوسکوپ مخصوص از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می‌کند تا تصاویر دقیقی از پوشش و دیواره دستگاه گوارش و قفسه سینه شما، اندام‌های مجاور مانند لوزالمعده و کبد و گره‌های لنفاوی تهیه کند. هنگامی که EUS با روشی به نام فاین نیدل آسپیراسیون (کشیدن مایع با سوزن نازک) ترکیب می‌شود، به پزشک متخصص داخلی اجازه می‌دهد تا از مایعات و بافت‌های شکم یا قفسه سینه شما نمونه‌برداری کرده و برای آنالیز به آزمایشگاه بفرستد. EUS با فاین نیدل آسپیراسیون می‌تواند یک گزینه کم خطر برای جراحی‌های تشخیصی باشد.

کاربرد آندوسکوپی سونوگرافی

EUS ممکن است در ارزیابی موارد زیر استفاده شود:

• سرطان کولون، مری، ریه، پانکراس، معده و رکتوم
• لنفوما
• مری بارت
• تومورهای نورواندوکرین
• التهاب پانکراس و کیست‌های پانکراس
• سنگ‌های مجاری صفرا
• سارکوئیدوزیس (ناهنجاری‌های گوشت مانند)

EUS ممکن است به موارد زیر کمک کند:

• ارزیابی کند که در سرطان‌های مری، معده، روده، لوزالمعده و ریه، یک تومور تا چه اندازه در دیواره شکم شما نفوذ کرده است.
• تشخیص وسعت سرطان و میزان پیشرفت آن
• مشخص کند که آیا سرطان به غدد لنفاوی یا سایر ارگان‌های شما گسترش یافته است (متاستاز داده است).
• برای راهنمایی در مورد روش درمان، اطلاعات دقیقی در مورد نوع سلول‌های سرطانی ریه ارائه می‌دهد.
• یافته‌های غیر طبیعی حاصل از تست‌های تصویربرداری مانند کیست لوزالمعده را ارزیابی می‌کند.
• هدایت تخلیه کیست‌های چرکی و سایر توده‌های غیرطبیعی مایعات در شکم را انجام می‌دهد.
• هدایت دقیق داروها برای رساندن آنها به لوزالمعده، کبد و اندام‌های دیگر به طور مستقیم

انواع آندوسکوپی سونوگرافی

آندوسونوگرافی به دو روش انجام می‌شود. انتخاب نوع آن به تشخیص پزشک و نوع بیماری بستگی دارد. در یک روش تیوب آندوسکوپ از دهان وارد بدن و معده می‌شود که به آن آندوسونو بالایی (Upper EUS) گفته می‌شود. در دیگر روش، تیوب از طریق رکتال وارد بدن می‌شود و برای مشاهده اندام‌های پایینی سیستم گوارش است که آندوسکوپی سونوگرافی پایینی (Lower EUS) نامیده می‌شود.

1. Upper EUS: در این نوع از آندو سونوگرافی، قسمت بالایی دستگاه گوارش تا ابتدای روده کوچک مشاهده می‌شود. در این روش از اندام‌هایی از جمله پانکراس، کیسه صفرا، معده و ... می‌توان تصویربرداری کرد.
2. Lower EUS: در این روش از آندو سونوگرافی می‌توان مثانه، پروستات، رحم و اندام‌‎های نزدیک مقعد را مشاهده کرد.

مصرف قرص مکیدنی بیحس کننده گلو که می‌توان آنها را بدون نیاز به نسخه پزشک تهیه کرد به کاهش درد گلو کمک می‌کنند.

نحوه انجام آندوسونوگرافی

آندوسونوگرافی یک روش عکسبرداری رایج از اعضای داخلی بدن است که با وارد کردن یک اندوسکوپ به درون قسمت فوقانی دستگاه گوارش انجام می‌شود. اپراتور با استفاده از اسپری بیحسی موضعی بیحس کردن قسمت پشت گلوی شما می‌پردازد یا آنکه به شما یک قرص لوزی شکل بیحس کننده را می‌دهد تا آن را بمکید. پزشک برای ایجاد آرامش بیشتر به شما داروی آرام بخش می‌‌دهد که معمولاً به صورت وریدی به درون رگ پشت دست شما تزریق خواهد شد. این داروی بیحس کننده باعث خواب آلودگی شما می‌شود؛ اما منجر به خوابیدن شما نخواهد شد و به عبارتی از بیهوشی عمومی استفاده نمی‌شود.

برای انجام این روش شما باید به پشت روی تخت مخصوص دراز بکشید. پزشک از شما می‌خواهد که یک محافظ دندانی پلاستیکی را بین دندان‌های خود قرار دهید تا از دندان شما محافظت شود و اندوسکوپ را گاز نزنید. سپس اپراتور از شما می‌خواهد که بخش ابتدایی اندوسکوپ را قورت بدهید. دستگاه‌های اندوسکوپ جدید کاملاً نازک هستند و بلعیدن آنها کار ساده‌ای است. سپس اپراتور به آرامی آن را به داخل بدن ارسال می‌‌کند تا از مری وارد معده و بخش ابتدایی روده کوچک شود که اثنی عشر نام دارد. دوربین فیلمبرداری که در ابتدای آن وجود دارد ارسال تصاویر به صفحه مانیتور می‌پردازد و پزشک این تصاویر را به لحاظ وجود ناهنجاری‌های معده و مری و اثنی عشر بررسی خواهد کرد. هوا از طریق یک کانال در اندوسکوپی وارد معده می‌شود تا دیواره داخلی معده به خوبی نشان داده شود. هوای وارد شده باعث می‌شود که شما احساس کنید معده شما پر شده است.

هندپیس التراسوند به ارسال سیگنال‌ها به صفحه مانیتور می‌پردازد تا تصاویری از نقاط داخلی بدن شما روی صفحه مانیتور نشان داده شود. پزشک به تهیه یک یا چند نمونه کوچک خواهد پرداخت و نمونه‌های تهیه شده را به آزمایشگاه ارسال می‌کند تا مورد بررسی بیشتری قرار بگیرد و زیر میکروسکوپ ارزیابی گردند، سپس اندوسکوپ را از بدن خارج می‌کند. معمولاً فرایند اسکن حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه طول می‌‌کشد. شما باید حداقل ۲ ساعت را برای انجام این اسکن اختصاص بدهید؛ زیرا انجام این تست شامل آماده شدن و اثرگذاری داروی بیحسی و آرام بخش زمان لازم برای انجام آن و بهبودی کامل است. آندوسونوگرافی معمولاً باعث بروز درد می‌شود؛ اما ممکن است شما را دچار مقداری ناراحتی کند به ویژه هنگامی ‌که شما به بلعیدن اندوسکوپ می‌پردازید.

موارد منع انجام آندوسکوپی سونوگرافی

در شرایط زیر نباید از ای آر سی پی استفاده شود:

• اگر بیمار به تازگی یک انفارکتوس میوکارد (MI) داشته است.
• شرایط نامناسب بیمار برای جراحی
• بیماران دارای پس زمینه آنافیلاکسی
• در بیماران با مشکلات حاد در دستگاه گردش خون

اقدامات قبل از انجام آندوسکوپی سونوگرافی

قبل از انجام این تست، پزشک نکات لازم را برای شما توضیح خواهد داد تا کاملاً آماده باشید و معمولاً نکات مهم برای آماده شدن به منظور انجام این تست به شرح زیر می‌باشد:

1. به مدت ۲۴ ساعت قبل از انجام تست از خوردن مواد غذایی و مایعات خودداری کنید؛ زیرا باید معده شما خالی باشد و می‌توانید تا ۲ ساعت قبل از انجام آن چند جرعه آب بخورید.
2. در صورتی که قرار است داروی آرام بخش دریافت کنید باید فردی همراهتان باشد تا شما را به منزل برگرداند.
3. اگر از داروهای خاصی استفاده می‌کنید به پزشک خود اطلاع دهید؛ زیرا ممکن است مصرف آنها ضروری باشد تا به این ترتیب بتوانید اطلاعات را لازم را به دست آورید.

عوارض ناشی از آندوسونوگرافی

اگرچه انجام اندوسونوگرافی ممکن است با برخی عوارض همراه باشد؛ اما در صورتی که این فرایند توسط یک متخصص متبحر و باتجربه انجام شود احتمال بروز این عوارض بسیار کم است. در ناحیه بیوپسی ممکن است خونریزی اتفاق بیفتد؛ اما معمولاً جزئی است و به ندرت نیاز به درمان‌های مضاعف دارد. ممکن است یک تا دور روز در گلوی خود کمی احساس درد داشته باشید. برخی از خطرات احتمالی و نادر ناشی از انجام فرایند آندوسونوگرافی عبارتند از واکنش به داروهای آرام‌بخش مورد استفاده، آسپیراسیون محتویات معده به ریه‌ها، عفونت و عوارض ناشی از ابتلا به بیماری‌های قلبی و ریوی. یکی عوارض مهم و بسیار نادر ناشی از انجام اندوسونوگرافی، سوراخ شدگی است که یک پارگی در پوشش روده بوده و برای ترمیم آن، بیمار باید تحت عمل جراحی قرار گیرد.

• سونوگرافی دستگاه گوارش برای تشخیص چه بیماری هایی انجام می شود؟
  تاریخ انتشار : 1400-06-31تاریخ بروز رسانی : 1400-07-02


• اندوسونوگرافی چگونه انجام میشود؟
  تاریخ انتشار : 1400-11-18تاریخ بروز رسانی : 1400-11-19


• آمادگی برای سونوگرافی دستگاه گوارش ، کبد و کیسه صفرا
  تاریخ انتشار : 1396-02-24تاریخ بروز رسانی : 1399-12-14